Na kształcenie pracowników
Podnoszenie kwalifikacji
Stosownie do art. 17 Kodeksu pracy obowiązek pracodawcy ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych jest zasadą prawa pracy. Zaś przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Podobne stanowisko jest wypracowane w dorobku Wspólnoty Europejskiej - we Wspólnym sprawozdaniu 2008 Rady i Komisji UE z postępów w realizacji programu prac Edukacja i szkolenie 2010 - Uczenie się przez całe życie dla wiedzy, kreatywności i innowacyjności, wskazano iż: Uczenie się przez całe życie wspiera kreatywność i innowacyjność oraz umożliwia pełne uczestnictwo w życiu gospodarczym i społecznym. Celem świadczonych usług w zakresie kształcenia, jest uzyskanie bądź poszerzenie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych, a w efekcie przyswojenie wiedzy, zdobycie nowych umiejętności zawodowych przez uczestników.
Pracodawcy mogą prowadzić szkolenie pracowników we własnym zakresie lub kierować ich do określonych instytucji. Obciążenie kosztami szkolenia jest zależne od woli stron (por.: wyrok SN z 29 listopada 2000 r., I PKN 118/00), jednak pracodawca może przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie. W tym celu podpisuje z pracownikiem umowę.
VAT/PIT
Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług nastąpi jeśli pracodawca zapewni pracownikowi szkolenia zaspokajające głównie jego potrzeby osobiste, stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Wtedy pojawi się problem jaką stawkę zastosować, przekazując pracownikowi usługę bez wynagrodzenia, w szczególności, gdy pracodawca nabył usługę szkoleniową zwolnioną. Pewne racje przemawiają za zastosowaniem zwolnienia do przekazywanych usług (http://www.pbap.pl/pl/aktualnosci-podatkowe/archiwum-wiadomosci/vat/news.html?nieodplatne-swiadczenie&id=37), należy jednak pamiętać o ryzyku związanym z tym podejściem.
Zwalnia się z podatku dochodowego wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego.
W określonych formach, czy bez względu na formę?
W podatku dochodowym forma prowadzenia zajęć, kursów, szkoleń, praktyk, seminariów ma znaczenie tylko wtedy, gdy ustalimy, iż pracownik uzyskuje przysporzenie, a więc przychód w rozumieniu art. 12 ustawy o PIT. Dopiero wówczas można mówić o przesłankach zwolnienia. Wtedy forma prowadzenia dokształcania jest istotna i winna być zgodna z przepisami wydanymi na podstawie ustawy o systemie oświaty.
W podatku VAT forma i zasady wykonywania usług szkoleniowo-dydaktycznych nie są bez znaczenia. Art. 43 ust. 1 pkt 26-29 ustawy o VAT uzależnia stosowanie zwolnień od statusu usługodawcy, form określonych w przepisach ustawy o systemie oświaty i aktach wykonawczych.
Z inicjatywy pracodawcy, czy pracownika?
Zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą jest podnoszeniem kwalifikacji zawodowych. Ten aspekt warunkuje stosowanie zwolnienia w podatku dochodowym, ale nie ma znaczenia w przypadku opodatkowania i zwolnień w VAT.
"Na"/"za" pracownika
W podatku dochodowym od osób fizycznych istotne wydaje się rozróżnienie pomiędzy wydatkami poniesionymi na pracownika (np. szkolenie opłacone przez spółkę), a wydatkami poniesionymi za pracownika. "Jeśli chodzi o wydatki poniesione „na pracownika" w celu podniesienia jego kwalifikacji niezbędnych, bądź tylko przydatnych na zajmowanym stanowisku to nie sposób takiego wydatku uznać za przychód pracownika ze źródła wymienionego w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f." (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 893/2008).